Vatandaşa Söylüyorum, Ekmek Pahalı. Ama Bir De Bize Sorun, Çok Ucuz.

*Marketçi esnafı

Eski yoğunluk yok. 15 yıldır bu işi yapıyorum bu yılki kadar sakinlik yok.

Giderler çok yüksek.

Her geçen yıl bir öncekini aratıyor.

2 bin lira gelen elektrik faturası 12 bin lira geliyor. 4 bin lira kiramız var.

3 çalışanın SGK’sı 7-8 bin lira tutuyor, stopajı var vs hepsi buradan çıkmak zorunda.

30-35 bin lira tutuyor. Önce bunları çıkaracağız sonra kendimiz için çalışacağız.

Günde bin-1500 lira kazabilmeliyim bunları yapabilmek için. O yüzde sabah 7’de açıyoruz dükkanı gece 2’de kapatıyoruz.

İnsanları daha çok çalışmaya teşvik ediyorlar.

Çocukluğumdan beri esnaflık yapıyorum. Birçok kriz gördük geçirdik ama bu başka bir şey.

75 kuruşluk çikolatanın fiyatı 3,75-4 lira oldu.

İnsanlar önceden fiyata bakmadan poşeti dolduruyordu. Şimdi bir tane ondan bir tane diğerinden alıyor. Alamayan yine alamıyor.

Çocukların elinde 5 lira görme dönemi bitti. 5 lirayla çocuk gelse 1 tane çikolata alır başka bir şey alamaz. Parası olanda şimdi 50 lira var.

Bütün esnaflar dolapları kaldırdı. Kimse çalıştırmıyor.

İki dolabımı kapattım ben de.

Vatandaşın eski alım gücü yok. Eskiden fiyata bakmadan alırlardı. Şimdi ihtiyacın hangisini alsam diğerini bıraksam diye düşünüyor.

Eski bolluk yok. Zevkine göre değil ihtiyacına göre alıyor. Eskiden 100 liraya arabanın bagajını doldururduk şimdi 500 liraya iki poşeti dolduruyoruz.

*Fırıncı esnafı

Ekmek 4 lira 210 gram. 3 ay önce 3 liraydı. Zamlar yüzde 1000.

Aldığımız ürünlere yüzde 300-400 zam geliyor.

5 bin lira elektrik faturası ödüyordum şimdi 30 bin lira ödüyorum.

1500 lira olan kiram 3500’e çıktı. Ben nasıl geçineyim?

İşin içinden çıkamıyoruz artık boğulacağız.

Vatandaşa söylüyorum, ekmek pahalı. Ama bir de bize sorun, çok ucuz.

Bir simite katılan susamı hesap ettim tam bir avuca denk geliyor. Bir avuç susam da 5 liraya denk geliyor. Gerek yok.

Biz ekstra bir zam istediğimizde bize verilen cevap şu oluyor. Ekmek temel gıda olduğu için biz buna ekstra zam veremiyoruz. Niye vermiyorlar? Diğer esnaf gelen zamları sattıkları ürüne yansıtabiliyor. Ama ben uygulayamıyorum.

Poşeti bile eskiden 300-500 liraya alıyordum şimdi 5000 liraya alıyorum.

1 ekmek alan vatandaşa bir tane de poşet verdiğimde poşetin tanesi 50 kuruşa geliyor.

Ben kar edecek miyim etmeyecek miyim?

Geçen nisan ayından bu yana cebime nakit para koymadım. Borçla geçiniyorum.

25 yıldır fırıncıyım. Böyle sorun yaşamadım.

2 kamyon un alıyorum. Parasını ödüyorum. Para biriktirmeye devam ediyorum. Biriktirdiğim nakit un parasını ancak karşılıyor.

Borçları kapatmaya yetişemiyorum.

Vergilere, primlere, SSK’ya vallahi yetişemiyorum.

Bir de yanımda eleman çalıştırsam direk kapatayım. Ben kendi SSK’mı zor ödüyorum. Primimi düşürdüm mecburen. Eskiden 30 gün üzerinden öderdim şimdi 22 gün üzerinden ödüyorum. Hafta sonlarını çıkardım.

Eskiden Bağ-Kur meseleleri vardı. Yüksek basamaktan ödemeye başlarsan yüksek maaş alıyordun. O zaman ödediğim primler dağ oldu. Belki de büyük bir servet ödemişimdir. Şimdi, sarı çizmeli Mehmet ağa’nın SSK’ya girip de 15 lira ödedikten sonra bir torba yasayla 3500 lira maaş alan biriyle aynı statüdeyim. O zaman ben niye bir dünya prim ödedim? Ben neden 2208 lira prim ödeyeyim? 

50 liraya maya alıyorduk biz. Şu an kaç lira biliyor musunuz? 400 lira.

Ekmek 7 lira olursa ancak para kazanıyorum diyebilirim.

Büyükşehirlerde sirkülasyon var ama bizim buralar kırsal bölge. Üstüne üstlük dışardan da çok ekmek geliyor. En büyük sıkıntılardan biri o.

*Pazarcı esnafı (mefruşat)

Demirci’den buraya 500 lira mazot masrafım var.

Eskiden bir maldan 100 tane satardık şimdi 10 tane satsak seviniyoruz.

Parça kumaşa yönelir oldu insanlar. Şu an kumaşın metresi 24 lira. Elbise 4 metre kumaştan meydana geliyor. 96 lira sadece kumaşın maliyeti var dikiş hariç. Ben sadece yüzde 10-15 kazanıyorum.

*Karpuz üreten çiftçi

Çiftçinin durumu çok sıkıntılı. İlaç gübre mazot bizi çok zorladı.

Geçen sene karpuz ektim. 1,25 liradan karpuz sattım güzel para kazandım. Piyasada 1,75 -2 liraydı. Bu sene 3 liradan verdim para kazanamadım. Masraf 4-5 katı.

Benim sattığım mal o kadar artmadı.

İlaç 3, mazot 4, 3 kat koydu üstüne ama bizim malımız bir kat artmadı.

*Ekmek satan pazarcı esnafı

Pazarda ekmeği veresiye veriyoruz. Ertesi hafta toplayamasak da helal olsun diyoruz.

Geçen sene 5 lira ve 10 liraydı ekmek.

Şimdi un 580 lira oldu. Geçen sene 290’a alıyorduk. Maliyetler katladı.

Uncuya borçlanıyoruz. İki emeliyiz yine de geçinemiyoruz.

*Mandıracı pazarcı esnafı

Vitrin sarraf vitrini gibi.

İnek peyniri 80, en pahalı peynir 170 lira.

Vatandaş az az alıyor. Herkesin alacağı peynir belli. En ucuzunu alıyor.

10 kira olan kesik 40 liraya çıktı lüks oldu.

20 senedir bu işi yapıyorum böyle bir sıkıntı hiç görmedim.

Pandemiden sonra daha da sıkıntı olmaya başladı.