Zeytin ve Zeytinyağı üreticisi Şerif Ali Uysal, don ve kuraklık nedeniyle rekoltenin düştüğünü, piyasadaki ucuz yağların büyük bölümünün geçen yıldan kalan ve özelliklerini yitirmiş ürünler olduğunu belirterek tüketicileri merdiven altı üretime karşı uyardı.
Zeytin ve Zeytinyağı üreticisi Şerif Ali Uysal, Bakırçay Havzası’nda 2025-2026 sezonunun sona ermesiyle bölgedeki durumu değerlendirdi. Soma ve Kuzey Ege’de hasadın tamamlandığını belirten Uysal, üreticilerin yalnızca son müşterilere yönelik işlemlerini sürdürdüğünü söyledi.
Geçen yıl Türkiye genelinde yüksek rekolte yaşandığını hatırlatan Uysal, bu durumun fiyatları hem yurtiçinde hem de Avrupa’da ciddi şekilde düşürdüğünü ifade etti.
Don ve kuraklık üretimi vurdu
Bu yıl ise tablo tersine döndü. Uysal, kuraklık ve tomurcuklanma döneminde yaşanan şiddetli don olayları nedeniyle büyük kayıp yaşandığını belirtti. Zeytinlerin mercimek büyüklüğündeyken donla zarar gördüğünü anlatan üretici, Türkiye genelinde verimin ciddi şekilde düştüğünü söyledi.
“Bu sezon çok verimsiz geçti. Üretim tamamen iklimsel koşullara bağlı. Zeytin az olunca doğal olarak yağ da az oldu.” dedi.
Stoklar piyasayı etkiliyor
Uysal, zeytin az olduğu için bazı büyük firmaların Tunus gibi ülkelerden ithalat yapmak istediğini, ancak Tarım Bakanlığı’nın buna izin vermediğini söyledi.
Geçen yıldan kalan büyük miktarda stok olduğuna dikkat çeken Uysal, uygun koşullarda saklanmayan yağların özelliklerini kaybettiğini vurguladı.
“Piyasada 250 liraya satılan yağların çoğu geçmiş yıldan kalmış, aroması düşmüş yağlardır.” dedi.
Fiyat dengesizliği ve maliyet
Üretim maliyetlerinin yükseldiğini ve yeni sezon yağının 300–400 lira arasında olması gerektiğini vurgulayan Uysal, mevcut fiyatların maliyeti karşılamadığını söyledi.
Zeytinden yağ çıkarma oranının bu yıl oldukça düştüğüne dikkat çeken üretici, bazı bölgelerde 1 kilogram yağ için 7–9 kilogram zeytin gerektiğini belirtti.
“9 kilogram zeytini 45 liradan hesapladığımızda sadece zeytinin maliyeti 400 lirayı buluyor. Toptancının teklif ettiği 250–260 liralık rakamı karşılamamız mümkün değil.” diye konuştu.
“Eski yağ da zeytinyağıdır ama…”
Üreticilerin elindeki geçen yıldan kalma yağların da zeytinyağı olduğunu belirten Uysal, ancak bunların natürel sızma ya da natürel birinci sınıf gibi farklı kalite gruplarına girebileceğini söyledi.
Türk Gıda Kodeksi’ne göre sınıflandırmayı hatırlatan Uysal, tüketicilerin merdiven altı üretim yapan yerlerden kesinlikle yağ almaması gerektiğini vurguladı.
Laboratuvar analizleri: “güneşte kalan yağ özelliğini kaybediyor”
Kendi kurdukları laboratuvarda yağları analiz ettiklerini belirten Uysal, saklama koşullarının yağ kalitesi üzerindeki etkisini şöyle anlattı:
“Bazı numunelerde yağın güneş altında kaldığını, özelliklerini kaybettiğini tespit ediyoruz. Bu yağ artık başka bir forma geçmiş oluyor ve değeri düşüyor.”
Erken hasat, polifenol ve sağlık
Erken hasat soğuk sıkım yağların polifenol değerlerinin yüksek olduğunu vurgulayan Uysal, özellikle eropein maddesinin kansere karşı önemli bir doğal savaşçı olduğunu söyledi.
“Yağın acı olmasının nedeni eropeindir. Bu acılık aslında yağın sağlıklı olduğunun göstergesidir.” ifadelerini kullandı.
Üretici, 1.0–1.2 asit oranındaki natürel birinci yemeklik yağları 270 liradan, 0.5–0.6 dizem özel yağları ise 350 liradan satışa sunduklarını belirtti.
Avdan bölgesi’nin toprak avantajı
Avdan Bölgesi’nin özel klimatik yapısı nedeniyle zeytinin bu bölgede çok kaliteli olduğunu söyleyen Uysal,
“Soma’nın toprakları kendinden gübrelidir, ayrıca bölgede doğal organik gübre olan Leonardit bulunuyor. Bizim sloganımız: ‘Soma’nın, Avdan’ın altı kömür, üstü zeytin.’” ifadelerini kullandı.
Bölgenin Bakırçay Havzası ve Kuzey Ege’nin kesişiminde yer almasının, ürünlere kendine özgü bir aroma kazandırdığını belirten Uysal, Avdan zeytinyağının bu nedenle çok değerli olduğunu kaydetti.
Yorum Yazın